Erakundeen arteko lankidetza
Lankidetza honek Osalanen funtzio bitan du oinarria (Osalan Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea sortzeko abenduaren 21eko 7/1993 Legearen 4. artikulua):
- Laneko istripuak eta gaixotasunak izateko arrazoiak eta faktoreak aztertu eta ikertuko ditu, aurre hartzeko azterketak eginez eta zuzentzeko neurriak proposatuz. Lan-agintariei egindakoaren berri emango zaie. Industri segurtasunari buruzko irizpenak emango ditu, aginpidedun agintariek eskatuz gero.
- Laguntza eta aholku teknikoa emango die enpresei, langileei, langile-elkarteei eta herri-agintariei.
Osalani bera Sortzeko Legeak ematen dizkion eginkizunak betetzeko, Erakundeak lankidetza estua bultzatzen eta mantentzen du Eusko Jaurlaritzako organoekin eta laneko segurtasun eta osasunaren arloan ardurak dituzten beste administrazio eta erakundeekin, bakoitzaren eskumenak garatzen elkarlana eta lankidetza jorratuaz, azken helburu gisa lan-ingurune seguru eta osasungarria lortzeko.
Osalan, ildo horretan, aholku-organoa da eta laguntza teknikoa ematen die agintariei eta administrazioei arlo askotako kontuetan.
Lan Agintaritzaren kasuan, lanidetzak hainbat gai hartzen ditu, batez ere amiantoa daukaten materialak kentzeko aurkeztutako lan-planen kotrola eta prebentzio-zerbitzuen egiaztapen-baldintzak.
Segurtasun industrialaren kasuan, Osalanek elkarlanean dihardu Ekonomiaren Garapen eta Azpiegitura Sailarekin fabrikatzaileek, inportatzaileek eta merkaturatzaileek Makinen Segurtasun Zuzentaraua betetzen dutela kontrolatzen, organo biek izenpetuta duten protokoloa beteaz.
Osalanek agintaritzei ematen dien laguntzaren beste adibide bat herri-lanetan eta azpiegitura handien obretan laneko arriskuen prebentzioa txertatzeari egiten zaion jarraipen-lan bateratua da; lurralde-batzordeen bidez egiten da, eta batzordeotan Lan Ikuskaritzak, foru aldundiek, Ekonomiaren Garapen eta Azpiegitura Sailak, inplikatuta dauden enpresa publikoek eta horretarako sortutako lantaldeek hartzen dute parte.
Agintaritza Judizialari laneko segurtasun eta osasun arloan ematen zaion laguntzari dagokionez, Ministerio Fiskalaren jarduera espezializatuko unitaterako irizpideei buruzko 4/2011 zirkularrak, III.3.3.7 puntuan ezartzen du:
"Intervención en el juicio oral de los Inspectores del Trabajo y los Técnicos de los organismos autónomos.
Para la elaboración de sus respectivos informes, tanto los Inspectores de Trabajo, como los Técnicos de los diversos órganos dependientes de las Comunidades Autónomas, acuden al lugar del suceso, y realizan minuciosas inspecciones oculares, entrevistan a responsables de las empresas, a compañeros del trabajador o trabajadores involucrados en el accidente, e incluso a los propios afectados cuando es posible, lo que implica que además de los conocimientos científicos que poseen por su cualificación técnica, y de los que se van a servir para elaborar su dictamen pericial, que deberá quedar incorporado al procedimiento, han adquirido conocimiento de hechos percibidos por ellos directamente, que les confieren la cualidad de testigos. Ello supone que durante la celebración del juicio oral resulte de interés interrogarles sobre dichos datos percibidos por ellos de forma directa y que, en rigor, escapan a su condición de peritos. Para evitar la posible denegación por parte del órgano enjuiciador de dicha posibilidad, se considera que el cauce adecuado será el de acudir a la novedosa figura que se regula en el art. 370.4 de la Ley 1/2000, de Enjuiciamiento Civil, esto es, el testigo-perito. En las calificaciones y escritos de acusación, resultará por regla general necesario proponer la citación al juicio oral de los Inspectores de Trabajo y los Técnicos de los correspondientes Organismos Autónomos en su doble condición de testigos y peritos, concretando esta condición, el objeto de la pericia. Es asimismo sumamente conveniente, al proponer la citación de los Inspectores de Trabajo, que se identifique el acta de infracción de la que deriva su actuación, lo cual facilitará la labor de los mismos en el acto del juicio oral, al tener cabal conocimiento del concreto hecho que requiere su declaración y/o pericia.”
Osalan, bere Laneko Osasunerako Unitatearen bitartez, txostenak jaulkitzeko eta manuzko erabakiak hartzeko eskumena duen organoa da, Osasun Agintaritza den neurrian, prebentzio-zerbitzuen osasun-jarduerez eta baimenez, osasun-zerbitzuekin, osasun-pertsonalarekin, osasun-jardueren subkontratazioarekin eta kanpoko prebentzio-zerbitzuen arteko lankidetza-akordiekin zerikusia duen guztian, eta bai Euskal Autonomia Erkidegoan kokatutako osasun-instalazioei bai bertan bizi diren edo lan egiten duten pertsonei eragiten dien prebentzio-sistemaren laneko medikuntzaren prebentzioaren arloko kanpo-ikuskaritza egiten duten pertsona edo erakundeen osasun jarduerez eta baimenaz. Horregatik, etengabeko harremana mantentzen du Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailarekin eta beste osasun-agintaritza batzuekin, araudiaren garapenerako, gutxieneko datu-multzorako, gaixotasun profesionaltzat har daitezkeen eritasunak komunikatzeko, gaixotasun profesionalen erregistrorako eta abar. Laneko osasunaren informazio-sistema sanitarioa osasun publikoa zaintzeko informazio-iturri bata da, eta Euskal Autonomia Erkidegoaren zaintza epidemiologikoaren egungo sistemaren osagaien artean dago.
Osalanen beste zereginetako bat administrazio eta erakunde publikoen arteko koordinazioa eta lankidetza bultzatzea da, helburu komunak identifikatuaz eta aliantzak eginaz, helburuak lortzeko jarduera bateratuak egin ahal izateko eta organismo eta administrazio eskumendunen arteko elkarlana sustatzeko, lan-istripuek, laneko gaixotasunek edo gaixotasun kronikoek gutxitutako gaitasunak dituzten pertsonak gizarteratze, bizkortze eta birgaitze aldera. Horiek dira, izan ere, 2021-2026 Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Estrategian herri-administrazioei ematen zaizkien lan ildoak, hau da, laneko arriskuen prebentzioaren arloan jarduera bateratu eta koordinatuak eginaz aitzindari izatea eta balioa eranstea.
Lankidetza-esparruek erakunde-maila guztiak eta izaera ezberdineko proiektuak hartzen dituzte, eta laneko arriskuen prebentzioaren eremu guztiak besarkatu nahi lituzkeen harreman- eta jarduera-sare bat osatzen dute.
Osalanek parte hartzen duen gune eta lantaldeak
Europaren eremuan
- Osalanek ere ez du Europa bazterrean utzi nahi eta horregatik jarraitzen du SAFERA-ERANET ekinbidean parte hartzen, hazkuntza iraunkor eta adimentsu baterako segurtasun industriala ikertzeko proiektuak finantzatzea helburu hartuta, eta horrela proiektu horietan euskal enpresek parte harturik prebentzioaren bitartez nazioartera zabaltzeko aukera bat eskaintzen zaie.
- MODERNET (Monitoring trends in Occupational Diseases and tracing new and Emerging Risks in a NETwork) Europako sarea. Osasunaren profesionalen sare honetan lankide gara, laneko gaixotasunen eta arrisku berrien zaintzan; Laneko Osasunaren unitateko epidemiologia arloko sendagile batek hartzen du parte, emakumezkoa bera.
Estatuaren eremuan
- LSO Batzorde Nazionalaren osoko bilkura.
- Zehazki INSSTarekin batera egiten da lan, lan-istripua eta gaixotasun profesionala aitortzea eta konpentsazioa ematea haren eskumena denez, eta GSAZNarekin, ezinbesteko informazioa baitu Osalanek bere eginkizunak eraginkortasunez bete ahal izateko.
- Laneko Segurtasun eta osasunaren Batzorde Nazionalaren lantalde eta batzordeak:
Eraikuntza LT
Nekazaritza sektoreko LT
Itsas arrantza sektoreko LT
Amianto LT
Mugako balioen LT
Bideko lan-istripuen prebentziorako LT
Laneko ezbehar-tasaren LT
Amianto LT-ko Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren eta autonomia-erkidegoen Batzorde Tekniko Mistoa - AENORen batzordeak (CTN: normalizazio batzorde teknikoa; SC: azpibatzordea; GT: lantaldea, LT):
AEN/CTN 15 - Makina-tresna
AEN/CTN 81 Laneko prebentzioa eta babes pertsonal eta kolektiboak
AEN/CTN 81/SC 3-GT A2
AEN/CTN 81/SC 3-GT B12 – Aginte seguruko sistemak diseinatzeko printzipio orokorrak
AEN/CTN 81/SC 4 – Eragile kimikoen arriskuen ebaluazioa
AEN/CTN 171 Barrualdeen kalitatea SC 03-GT 07 Amiantoa
AEN/CTN 180 Obrako aldi baterako lanetarako ekipamendua
AEN/CTN 180/N 032/GT02 Aenorren enkofratuak - Basequim (INSST eta autononomia-erkidegoetako laneko segurtasun eta osasunerako institutuak barruan hartzen dituen erakunde arteko lankidetza)
- Amiantoaren INSST Hitzarmenaren LT
- Osasun Sistema Nazionaleko Lurraldearteko Kontseiluaren Osasun Publikoko Batzordeko Laneko Osasunaren batzorde txostengilea
- Laneko segurtasun eta osasunerako institutu eta ikerketa-zentroen sarea o (RICISST)
- CANO taldea (ISSGA (Laneko Segurtasun eta Osasunerako Galiziako Institutua), IAPRL (Laneko Arriskuen Prebentziorako Asturiasko Institutua), ICASST (Laneko Segurtasun eta Osasunerako Kantabriako Institutua) eta OSALAN Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundearen arteko lankidetza)
Erkidegoaren eremuan
- Euskadiko Lantokien Arteko Segurtasun eta Osasun Batzordea
- LGen Susmoa Komunikatzeko Batzordea
- Gipuzkoako eta Bizkaiko azpiegitura handien obra publikoko LAParen jarripena egiteko batzordeak
- Industria Segurtasunerako Euskal Kontseilua
- Ezintasunak ebaluatzeko taldeak (EVI) GSIN, Bizkaia eta Gipuzkoa
- ITZARRIren Gobernu Kontseilua
- HAEEren Administrazio Kontseilua
- Laneko Arriskuen Prebentziorako Fundazioaren Patronatua
- Zerbitzu Zuzendaritzaren Kontseilua, Eusko Jaurlaritza
- Lan Ikuskaritzaren Euskal Kontseilua
- Berrikuntza Publikoaren Planaren (BPP) jarraipen batzordea
- Kanpoko Larrialdi Planaren Aholku Batzordea
- EAEko Sasoiko Lanari buruzko Erakunde arteko Mahaia
- Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Ofizialen Batzorde Iraunkorra
- Aliantza Estrategikoa, Lan Medikuntzaren Euskal Elkartearen, Bilboko Mediku Zientzien Akademiaren eta Osalanen arteko lankidetza, prebentzio-zerbitzuetako osasun-pertsonalarentzako Prestakuntza Planean jasotzen diren ekintzetarako.
- ORPRICCE (Estatutuaren araberako Hitzarmen Kolektiboak ez Aplikatzeko Prozedurak Ebazteko Organoa)
- Eusko Jaurlaritzako beste sail eta erakunde batzuekiko koordinazioari dagokionez, Osasun Sailarekin dugun lankidetza estua bereziki nabarmentzekoa da, garrantzi handiko proiektuak baititugu elkarrekin, hala nola laneko historia klinikoaren eredua ezartzea, prebentzio-zerbitzuen gutxieneko datu-multzoa eta prebentzio-zerbitzuen osasun-arloko kudeaketak martxan jartzea, laneko gaixotasun-susmoaren komunikazio-sistema finkatzea eta laneko minbizia ikertzeko estrategia; izan ere, oinarri izango duten araudi bat behar duten proiektuak izaki, Osalan eta Saila araudia lantzen ari dira.
Sailen arteko elkarlan honen beste eredu batzuk, Emakunderekin batera daramatzagunez gain, hauek dira:- SEGURBIDE ikerketa proiektua, enpresak eta prebentzio-zerbitzuak bideko lan-istripuez sentsibilizatzeko, Trafiko Zuzendaritzaren parte-hartzearekin.
- Herri-lanetako eta azpiegitura handien obretako LAParen jarraipen-batzordeak, non Lan Agintaritzak, Lan Ikuskaritzak, Meatze Arloko Agintaritzak, aldundiek eta enpresa publikoek ordezkariak dituzten.