Laneko medikuntza - Epidemiologia eta informazio-sistemak
Laneko osasunaren eremuan, epidemiologiaren barruan sartzen dira langileen osasun-egoerarekin eta osasun-egoera baldintzatzen duten faktoreekin zerikusia duen informazioa bildu, aztertu, interpretatu eta zabaltzeko jarduerak.
A) Laneko minbiziaren zaintza epidemiologikorako programa
Bi kontzeptu hauek bereizi behar ditugu: laneko minbizia eta minbizi profesionala.
- Laneko minbizia edo minbizi okupazionala: lantokian agente kantzerigenoen eraginpean egoteagatik sortzen diren tumore gaizto guztiak dira, harreman zientifiko kausal epidemiologiko eta fisiopatologikoa badago.
- Minbizi profesionala: lanpostuan dauden agente zehatz batzuen eraginpean egotearekin lotzen da; hortaz, minbizia gaixotasun profesional bihurtzen da. 1299/2006 Errege Dekretuaren I. eranskinean, gaixotasun profesionalen taulan jasotzen dira agente kantzerigenoak, agente kantzerigenoek eragindako gaixotasunei buruzko 6. taldean.
Osalanen, mesoteliomarekin, sudur-barrunbeetako eta sinu paranasaletako adenokartzinomarekin eta gibeleko angiosarkomarekin egiten dugu lan, zeinak honako agente kausal hauekin lotzen baitira, hurrenez hurren: amiantoa, zur-hautsa eta binil kloruro monomeroa.
B) Gaixotasun transmitigarriak
Langileak, laneko esposizioen bidez, gaixotasun infekziosoak hartzeko arriskuan daude. Osalanen Epidemiologia Unitateak prebentzio-zerbitzuak informatzen eta trebatzen ditu, lan-eremuan ager daitezkeen kasuak kudea ditzaten.
Hazteria
Legionelosia
Q sukarra
Covid-19
Hegazti-gripea
C) Gaixotasun profesionalen susmoa jakinaraztea
Gaixotasun profesionalen susmoei buruzko informazio-sistemak helburu du jatorria lanean izan dezaketen patologia-kasuak komunikatzea, Gizarte Segurantzaren sisteman jasotzen den babeserako eskubidea duten gaixotasun profesionalen artean sar baitaitezke patologiok. Prozedura hori gaixotasun profesionalen taula onesten duen azaroaren 10eko 1299/2006 Errege Dekretuaren 5. artikuluari erantzuteko sortu zen.
Osasun Sistema Publikoko medikuek eta enpresetan laneko arriskuak prebenitzeko zerbitzuetako medikuek nahitaez eman behar dute patologia-kasu horien berri.
Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE), gaixotasun profesionalen susmoak jakinarazteko sistema bat eratu da, eta, sistema horren arabera, Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundeko Laneko Osasun Unitateak eta Eusko Jaurlaritzaren Osasun Saileko Ikuskaritza Medikoek osatzen duten organoak izango ditu arlo horretako eskumenak.
EAEn, honako mediku hauek eman dezakete susmo-diagnostiko bat (beraz, sisteman sartuta daude):
- Osakidetza-Euskal Osasun Zerbitzuko medikuak (Ikuskaritza Medikoaren bidez).
- Prebentzio-zerbitzuetako medikuak (GDM gutxieneko datu multzoaren bidez)
Araudi erregulatzailea
- Osalaneko zuzendari nagusiarena eta Osakidetzako zuzendari nagusiarena, laneko gaixotasuntzat jo daitezkeen edo jatorria lanbidean dutela susmatzen den gaixotasunak jakinarazteko prozedurari buruzkoa. eta 2007ko abenduaren 11ko Ebazpena, prebentzio-zerbitzuek Osalanen Laneko Osasun Unitateari gaixotasun profesionalen kasu susmagarrien berri emateko prozedura ezartzen duena
- Ebazpena, 2007ko abenduaren 11koa, Osalan-Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundeko zuzendari nagusiarena, prebentzio-zerbitzuek Osalanen Laneko Osasun Unitateari gaixotasun profesionalen kasu susmagarrien berri emateko prozedura ezartzen duena
- 1299/2006 Errege Dekretua, azaroaren 10ekoa, Gizarte Segurantzaren sistemako gaixotasun profesionalen koadroa onartu eta horien jakinarazpen eta erregistroa egiteko irizpideak ezartzen dituena
- 843/2011 Errege Dekretua, ekainaren 17koa, prebentzio-zerbitzuen osasun-jarduera garatzeko baliabideak antolatzeko oinarrizko irizpideak ezartzen dituena
- 33/2011 Lege Orokorra, urriaren 4koa, Osasun Publikoari buruzkoa
A) Gutxieneko datu-multzoa (GDM)
Laneko osasunari buruzko informazio sanitarioko sistema bat da, eta lanarekin lotutako osasun-arriskuak zaintzeko euskarria ematen du.
Osasunaren eta laneko arriskuak prebenitzearen arloko araudiak zehazten ditu laneko osasunari buruzko informazio-sistema horren egitura eta oinarrizko edukia.
- Araudi horrek osasun-administrazioari ematen dio informazio-sistema garatzeko eta bildu behar diren datuen gutxieneko edukia zehazteko eskumena.
- Halaber, informazio-sistema hornitu eta mantendu behar duten erakundetzat jotzen ditu prebentzio-zerbitzuak.
Laneko segurtasun eta osasuneko datuen informazio-sistemarako sarbidea: gutxieneko datu-multzoa (GDM)